బీహార్‌ లోని నలందా జిల్లా రాజ్‌గిర్‌లో ఉన్న బంగారు నిక్షేపం గురించి కొన్ని ఆసక్తికరమైన విషయాలు అక్కడి జనం చెబుతుంటారు. హర్యాక్ రాజవంశం స్థాపకుడు బింబిసారుడు తన భార్య బంగారాన్ని ఇక్కడే దాచి పెట్టాడని, అది ఇంత వరకు ఇక్కడి ప్రజల కంట పడలేదని, కనీసం ఆ బంగారు నిక్షేపాలున్న నిధిని ఎవరూ చేరుకోలేకపోయారనే నానుడి ఉంది. దీన్ని ఇక్కడి వాళ్లంతా 'సోన్ భండార్' అని పిలుస్తుంటారు. హర్యాంక రాజవంశ స్థాపకుడు బింబిసారకు బంగారం, వెండి నగలంటే ఎంతో ఇష్టమని చరిత్రకారులు చెబుతుంటారు. బీహార్‌లోని ఈ గుహలో హర్యాంక రాజవంశానికి చెందిన నగలు, వజ్ర వైడూర్యాలతో కూడిన నిధిని దాచి పెట్టారని చరిత్ర చెబుతోంది. అయితే ఈనిధిని కాజేసేందుకు బ్రిటీష్‌ వాళ్లు సైతం ప్రయత్నించి విఫలమైనట్లుగా తెలుస్తోంది. చారిత్రక ఆధారాల ప్రకారం ఈ బంగారు నిధి దాచి ఉంచిన ప్రదేశాన్ని హర్యాంక రాజవంశ స్థాపకుడు బింబిసార తన భార్య కోసం నిర్మించాడు. నాటి నుంచి నేటి వరకూ ఈ బంగారు నిధిలో ఉన్న నిక్షేపాల గురించి తెలుసుకునేందుకు ప్రపంచ నలుమూలల నుంచి ఎందరో పర్యాటకులు వస్తుంటారు. కాని వచ్చిన వాళ్లంతా ఈ అంతుచిక్కని రహస్యం తెలుసుకొని ఆశ్చర్యపోతుంటారు. బింబిసారకు బంగారం, వెండితో గొప్ప అనుబంధం ఉందని చరిత్ర చెబుతోంది. అందుకే ఆయన స్వచ్చమైన పసుపు వర్ణంలో ఉండే గోల్డ్‌తో చేసిన ఆభరణాలు, నగలను సేకరించేవాడని చెబుతుంటారు. అతనికి చాలా మంది రాణులు ఉన్నారని అందులో ఒక రాణి బింబిసార ఎంపికను పూర్తిగా చూసుకుంది. అజాతశత్రుడు తన తండ్రిని బంధించి జైలులో పెట్టినప్పుడు బింబిసారుని భార్య రాజ్‌గిర్‌లో ఈ బంగారు నిధిని నిర్మించిందని నానుడి ఉంది. రాజు సేకరించిన సంపదలన్నీ ఈ గుహలో దాగి ఉన్నాయి. బంగారు నిక్షేపాలున్న నిధిగా పిలిచే ఈ సోన్ భండార్ గుహలోకి ప్రవేశించినప్పుడు 10.4 మీటర్ల పొడవు, 5.2 మీటర్ల వెడల్పు గల గది ఉంది. ఈ గది ఎత్తు సుమారు 1.5 మీటర్లు. ఈ గది ఖజానాకు కాపలాగా ఉండే సైనికుల కోసం తయారు చేయబడింది. ఈ గదికి అవతలి వైపున ఒక పెద్ద రాతితో కప్పబడిన నిధి గది ఉంది. ఈ గుహలో రెండు పెద్ద గదులు ఒకేలా ఉన్నాయి. సైనికులు ఒక గుహలో నివసించేవారు. మరొక గదిలో నిధులు దాచి పెట్టారు. ఈ గది పెద్ద రాతితో కప్పబడి ఉంది. ఇది ఇప్పటివరకు ఎవరూ తెరవలేదు. నేటికీ ఈ గుహ సాంకేతిక శాస్త్రవేత్తలకు ఓ వీడిని మిస్టరీగా మారింది. మౌర్య పాలకుల కాలంలో నిర్మించిన ఈ గుహ ద్వారం వద్ద ఉన్న రాతిపై శంఖ లిపిలో ఏదో రాసి ఉంటుంది. అయితే ఆ రాతల అర్ధం ఈ నిధి గదిని తెరవడానికి రహస్యం అయి ఉండవచ్చని కొందరు నమ్ముతారు. అంతే కాదు ఇక్కడ రాసిన అక్షరాలు చదవడం వస్తే బంగారు నిధి తలుపులు తెరవచ్చు అని భావిస్తుంటారు. రాజ్‌గిర్‌లో పురాతన గుహలు కూడా ఉన్నాయని తెలుస్తోంది. వాటిలో ఒక దాంట్లో మౌర్య కళాఖండాలు కనుగొనబడ్డాయి. మరొకటి ప్రవేశద్వారం వద్ద ఉన్నటువంటి గుప్త రాజవంశం చిహ్నాలలో శాసనాలు కనుగొనబడ్డాయి. ఈ గుహలను క్రీస్తు పూర్వం నాల్గవ శతాబ్దంలో 'జైన ముని' నిర్మించినట్లు చారిత్రక పత్రాలు చెబుతున్నాయి. ఇక్కడ అవతలివైపు నిర్మించిన గుహలో ఆరు జైనమత తీర్థంకరుల విగ్రహాలు కూడా శిలలో చెక్కబడి ఉన్నాయి. దీన్ని బట్టి చూస్తుంటే జైనమత అనుచరులు కూడా ఇక్కడే నివసించినట్లు స్పష్టమవుతోంది. ఈ గుహల వెలుపల ఉన్న విష్ణువు విగ్రహాలు, జైన కళాఖండాలు, హిందూ, జైన మతాలకు సంబంధించినవి ఉన్నాయి. కొంతమంది చరిత్రకారులు అవి బౌద్ధమతానికి సంబంధించినవని నమ్ముతారు. హర్యాంక రాజవంశ స్థాపకుడు, మగధ చక్రవర్తి అయిన బింబిసారుడు క్రీ.పూ.543లో 15 ఏళ్ల వయసులో సింహాసనంపై కూర్చున్నాడని చరిత్రకారులు చెబుతున్నారు. అతను రాజగృహాన్ని నిర్మించాడు. ఇది తరువాత రాజ్‌గిర్‌గా పిలువబడింది. బింబిసారుడు తన అపారమైన బంగారాన్ని దాచుకోవడానికి విభరగిరి పర్వత పాదాలలో ఒక జంట గుహను నిర్మించాడని చెబుతారు. తరువాత బింబిసారుని కుమారుడు అజాతశత్రుడు తన తండ్రిని అధికారం కోసం చెరసాలలో వేసి మగధ చక్రవర్తి అయ్యాడు. వాయు పురాణం ప్రకారం హర్యాంక రాజవంశం పాలనకు సుమారు 2500 సంవత్సరాల ముందు, మగధను శివ భక్తుడైన జరాసంధుని తండ్రి వృహద్రథుడు పరిపాలించాడు. బృహద్రథుని తర్వాత జరాసంధుడు చక్రవర్తి అయ్యాడు. చక్రవర్తి చక్రవర్తి కావాలనే లక్ష్యంతో, అతను 100 రాష్ట్రాలను ఓడించడానికి బయలుదేరాడు. జరాసంధుడు 80 మందికి పైగా రాజులను ఓడించి వారి ఆస్తిని స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. ఆయన విభరగిరి పర్వతం దిగువన ఒక గుహను తయారు చేసి ఈ సంపదను దాచాడు. జరాసంధ 100 మంది రాజులను ఓడించే లక్ష్యాన్ని చేరుకున్నాడు. దానికి ముందు పాండవులు అతనిని యుద్ధానికి ఆహ్వానించారు. భీమునితో జరాసంధుడి యుద్ధం 13 రోజులు సాగింది. శ్రీకృష్ణుడు చెప్పిన ఉపాయంతో భీముడు జరాసంధుని సంహరించాడు. అతని మరణంతో, గుహలో భద్రపరచబడిన అతని నిధి రహస్యం కూడా ఖననం చేయబడింది. బ్రిటిష్ హయాంలో ఫిరంగి బాల్స్‌తో గుహలోపలికి వెళ్లేందుకు ప్రయత్నించినా ఫలితం లేకపోయింది.
