ఆసియాలోనే అతి పొడవైన సొరంగ మార్గం జోజిలా !

లడఖ్‌ను కాశ్మీర్‌తో పాటు దేశంలోని ఇతర ప్రాంతాలను కలిపేలా రెండు సొరంగాలను నిర్మించే పనులు వివిధ దశల్లో కొనసాగుతున్నాయి. సోనామార్గ్‌లో 6.5 కి.మీ పొడవైన జెడ్-మోడ్ టన్నెల్ సిద్ధంగా ఉండగా, 14.2 కి.మీ పొడవైన జోజిలా టన్నెల్‌ లో 50 శాతం పనులు పూర్తయ్యాయి. ఈ సొరంగం నిర్మాణం తర్వాత, సోనామార్గ్‌తో పాటు లేహ్ లడఖ్‌కు ప్రయాణం సులభం అవుతుంది. వ్యూహాత్మకంగా ముఖ్యమైన పశ్చిమ, తూర్పు సరిహద్దులలో పాకిస్తాన్, చైనాల సైనిక సవాలును ఎదుర్కోవడం కూడా సులభం అవుతుంది. హిమాలయాలను భారతదేశం భద్రతా గార్డు అని పిలుస్తారు. అయితే శీతాకాలంలో భారీ మంచు కురుస్తున్నందున ఉత్తర సరిహద్దులలోని కాశ్మీర్, లడఖ్ సరిహద్దు ప్రాంతాలు కాస్త దెబ్బతింటాయి. అయితే ప్రస్తుతం ఆసియాలోనే అతిపెద్ద జోజిలా సొరంగం పనులు వేగంగా జరుగుతున్నాయి. దీని నిర్మాణం తర్వాత రోడ్డు కనెక్టివిటీ ఏడాది పొడవునా ఈ ప్రాంతాలతో ఉంటుంది. జోజిలా ప్రాజెక్ట్ హెడ్ హర్పాల్ సింగ్ ప్రకారం ఈ టన్నెల్ ప్రాజెక్ట్ దేశ భద్రతకు చాలా ముఖ్యమైనది. ఇది సంవత్సరంలో 12 నెలల పాటు లడఖ్ కనెక్టివిటీని నిర్వహించడమే కాకుండా ఏదైనా అత్యవసర పరిస్థితుల్లో సైన్యాన్ని మోహరిస్తుంది. అంతేకాదు ఈ సొరంగంతో చైనా, పాకిస్తాన్ సరిహద్దులో ట్యాంకులు, ఇతర భారీ ఆయుధాలు కూడా సులభంగా మోహరించబడతాయి. హర్పాల్ సింగ్ మాట్లాడుతూ “దేశం అతి పెద్ద సైన్యం పంజాబ్, జమ్మూ-కశ్మీర్‌లో ఉంది. సొరంగం నిర్మాణం కారణంగా 3-4 గంటల సమయం పట్టే జోజిలా పాస్‌ను దాటడానికి కేవలం 20 నిమిషాలు మాత్రమే పడుతుంది. దీంతో సైనికుల మోహరింపు చాలా వేగంగా జరుగుతుందని ఆయన తెలిపారు. అదే సమయంలో 14 కిలోమీటర్ల పొడవైన జోజిల సొరంగంలో తవ్వకం పనులు వేగంగా జరుగుతున్నాయి. పశ్చిమ, తూర్పు చివరల నుండి తవ్వకాలు జరుగుతున్నాయి. సుమారు 6 కిలోమీటర్ల తవ్వకం, స్థిరీకరణ పనులు పూర్తయ్యాయి. ఇందులో 2014 చివరి నాటికి కాంక్రీట్‌ పోయడం, రోడ్డు వేయడం, సీసీటీవీ, వైఫై, పవర్‌, వెంటిలేషన్‌, డ్రైనేజీ పనులు 2014 చివరి నాటికి పూర్తవుతాయి. ఈ పనులన్నీ డిసెంబర్ 2026 నాటికి పూర్తవుతాయి. టన్నెల్ బోరింగ్ కోసం TBD టిబిడీ బోరింగ్ టెక్నాలజీని ఉపయోగిస్తున్నారు. దీని కారణంగా సొరంగం తయారీలో ప్రమాదాలు జరిగే అవకాశం చాలా తక్కువగా ఉంటుంది. దీనితో పాటు భద్రత కోసం తయారు చేసిన ప్రమాణాల ప్రకారం రోజువారీ పనులు జరుగుతున్నాయి. సొరంగంలో పనిచేసే కార్మికులు, ఇంజనీర్ల భద్రత కోసం ప్రత్యేక బృందాన్ని కూడా ఏర్పాటు చేశారు. ఏదైనా ప్రమాదం జరిగినప్పుడు ఎదుర్కోవడానికి వైద్య బృందం కూడా ఎల్లప్పుడూ ఉంటుంది. 2014లో అప్పటి యూపీఏ ప్రభుత్వంలో ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ శంకుస్థాపన చేశారు. కానీ, పనులు ప్రారంభం కాకముందే ప్రభుత్వం మారిపోయింది. దీని తరువాత, 2018 లో కొత్త ప్రాజెక్ట్ నివేదికను తీసుకువచ్చారు. దీనిలో రెండు దశల్లో సొరంగం నిర్మించాలని నిర్ణయించారు. మొదటి దశలో Z- మోడ్ టన్నెల్ (6.5 కి.మీ) సిద్ధంగా ఉంది. 14.2 కి.మీ పొడవైన జోజిలా టన్నెల్ పని పురోగతిలో ఉంది. రెండు సొరంగాల పనులు 2020లో ప్రారంభించబడ్డాయి. Z- మోడ్ టన్నెల్ డిసెంబర్ నాటికి ట్రాఫిక్ కోసం తెరవడానికి సిద్ధంగా ఉంది. Z-మోడ్ సొరంగం 2 లేన్‌లను కలిగి ఉంది. ఇది అత్యవసర సొరంగం జోజిలా టన్నెల్ సింగిల్ ట్యూబ్-బిఐ-డైరెక్షనల్ టన్నెల్‌ను కలిగి ఉంటుంది. సొరంగం ఎత్తు సుమారు 11 మీటర్లు. రోడ్డు వేసిన తర్వాత 7 మీటర్లు ఉంటుంది. సొరంగంలో ఒక్కొక్కటి 1.5 మీటర్లు రెండు పాదచారుల నడక మార్గాలు అలాగే 3.5 మీటర్ల రెండు డ్రైవ్‌వేలు ఉంటాయి. దీని ద్వారా భారీ వాహనాలు, ట్యాంకులు, ఫిరంగితో పాటు భారీ నిర్మాణ వస్తువులను సులభంగా తీసుకెళ్లవచ్చు. శీతాకాలంలో రోడ్డు తెరవడం వల్ల సైన్యానికి ఏటా దాదాపు 500 నుంచి 600 కోట్ల రూపాయల ఆదా అవుతుంది. వాస్తవానికి, శీతాకాలంలో విమానాల ద్వారా వస్తువులను తీసుకెళ్లడానికి సైన్యం డబ్బు ఖర్చు చేయాల్సి ఉంటుంది. Z- మోడ్ టన్నెల్ నిర్మాణం కారణంగా ఈ రహదారిపై హిమపాతం ప్రమాదం ఉండదు. జోజిలా టన్నెల్ నిర్మాణం తర్వాత లడఖ్ దేశంలోని మారుమూల ప్రాంతంగా ఉండదు. ఏడాది పొడవునా రోడ్డు కనెక్టివిటీ ఉండడం వల్ల పర్యాటకులు ఇక్కడికి వచ్చి వెళ్లడమే కాకుండా కాశ్మీర్ లోయ ఆర్థిక వ్యవస్థకు కూడా ఎంతో మేలు చేస్తుంది. ప్రస్తుతం సొరంగం నిర్మాణం మాత్రమే జరుగుతోందని, దీని వల్ల పెద్ద సంఖ్యలో ప్రజలు ఇక్కడ ఉపాధి పొందుతున్నారు. జనవరి నెలలో సోనామార్గ్‌లో భారీ హిమపాతం కారణంగా ఈ సొరంగం ప్రాజెక్ట్ సైట్ చాలా నష్టపోయింది. ఇందులో ఇద్దరు కూలీలు మృతి చెందడంతో రెండు నెలల పాటు పనులు నిలిచిపోయాయి. అయినప్పటికీ సవాళ్లు ఉన్నప్పటికీ ఈ ప్రాజెక్ట్ అనుకున్న సమయానికి పూర్తవుతుందని అందరూ ఆశిస్తున్నారు. అయితే, 2026 నాటికి ఈ సొరంగం అందుబాటులోకి వస్తుందని అధికారులు తెలిపారు.